το θάμπος της γλώσσας...

"Με επηρέασε πολύ η εκφορά του λόγου των χωριανών μου, της μητέρας μου, των θείων μου. Την έβρισκα άκρως καλλιτεχνική. Αισθητικότατη. Επειδή δεν πήγαν και δεν υπέστησαν τη διαμεσολάβηση του σχολείου. Ο λόγος τους έρρεε φυσικά. Η γλώσσα τότε ήταν ψυχαγωγικό μέσο. Ο λόγος τους ήταν προσωδιακός. Χωρίς τηλεοράσεις και σινεμά, η ψυχαγωγία ήταν ο λόγος και το τραγούδι" *

ξέρω τον Σωτήρη Δημητρίου χρόνια. πριν ακόμη τον γνωρίσω από κοντά έστηνα μαζί με τον Νίκο Αρβανίτη ολόκληρες εκπομπές με τα πρώτα του διηγήματα. ίσως μας είχε έλξει η κοινή μας Θεσπρωτική καταγωγή. ίσως και η θερμοκρασία του φωτός στα διηγήματά του, το ίδιο νυχτερινή με τους μεταμεσονύκτιους "ακροβάτες λαθραίων ισορροπιών" - μια από τις πρώτες εκπομπές. ίσως και το ότι ένα από τα πρώτα του διηγήματα είχε για τιτλο κι αναφορά το ίδιο το χωριό μου: "Πολύδροσο Θεσπρωτίας".

όταν τον γνώρισα από κοντά κι αρχίσαμε να συχνωτιζόμαστε κι εδώ και πάνω, εστίασα στην εκφορά του λόγου του. ιδιόμορφα δυσλεκτικός ο Σωτήρης, όταν μιλά έχεις την αίσθηση ότι κάποιες λέξεις βγαίνουν σαν πέτρες από το στόμα του. κι ότι ο ίδιος λες και πασχίζει όχι μην πληγωθεί αλλά μην τις πληγώσει. όταν προσπερνάει λέξεις δύσβατες, δύσροες στο λόγο του διαστέλει έντονα τα μάτια του, σαν κάτι να τον θαμπώνει, σαν να θέλει να δει πιο καθαρά, να τις χωρέσει μες στο βλέμμα του.

από το "Ντιάλιθι 'μ Χριστάκη" μέχρι σήμερα διασταυρωνόμαστε ακατάπαυστα. άλλοτε στην παρουσίαση κάθε νέου του βιβλίου, άλλοτε στα Πολυφωνικά Καραβάνια στις άκριες του χάρτη, άλλοτε σε υπόγεια οινομαγειρεία με κλαρίνα λαγγερά, άλλοτε απλά στους δρόμους όπου συχνά κι οι δυό χανόμαστε στην ερημία του πλήθους - εκεί όπου σαν motto, σαν συνθηματικό και σαν ευχή κάθε φορά μου λέει "λάθρα βιώσας"...

η πιο χαρακτηριστική κίνηση στο νου μου από τον Σωτήρη, η είσοδός του στο χορό. όταν τραβά το πουκάμισο να χυθεί έξω από το παντελόνι, λες και αναζητά την αναγκαία απλωσιά, την ανοιχτωσιά, την ελευθεροφορία για να μπορέσει να αφεθεί και να χορέψει.

τώρα που το σκέφτομαι ο Σωτήρης Δημητρίου δεν είναι δυσλεκτικός. είναι το θάμπος των λέξεων, το θάμπος της γλώσσας που τον παιδεύει. κι είναι για αυτό που ανοιγοκλέίνει τα μάτια του μιλώντας. γιατί οι λέξεις έχουν φως, θερμοκρασία χρώματος κι αλίμονο σε όσους επιμένουν να τις κοιτούν στα μάτια.

κι οι λέξεις της Ηπείρου είναι τόσο ριζιμιές σαν τις πέτρες στα βουνά μας. οι αρχαίοι ρήτορες δοκίμαζαν να μιλήσουν με βότσαλα στο στόμα. εμείς έχουμε να μιλήσουμε με πέτρες και βουνά, στο στόμα, στην καρδιά και στη ματιά μας. λέξεις, γλώσσα της πέτρας...


ΥΓ * το εισαγωγικό απόσπασμα προέρχεται από συνέντευξη του Σ.Δ. στoν Άθω Δημουλά στην "Κυριακάτικη Καθημερινή"