για τον παππού Γιωργάκη...

το βράδυ που με τη "Χαονία" τραγουδάγαμε ηπειρώτικα πολυφωνικά στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ ο παππούς Γιωργάκης έφευγε απρόσμενα. Γεώργιος Κατσουλάκος, σπάνιο, δυσεύρετο είδος υπό εξαφάνιση. Μανιάτης κομμουνιστής! από τον Πύργο Διρού της αποσκιερής Μάνης...

γλίτωσε πολλά για να πεθάνει τώρα... κάποτε στον εμφύλιο κρυβόταν σε έ...να πηγάδι για μήνες. στο μεταξύ, οι Χίτες σκοτώσανε τον πατέρα και τον αδελφό του που αρνήθηκαν να τον καταδώσουν. μετά τον εμφύλιο, εξορίες πολύχρονες. θυμάμαι μια εικόνα του από τον Άη Στράτη, να κρατά με άπειρη τρυφερότητα, με ένα βλέμμα διεσταλμένης παιδικότητας, μια γάτα στην αγκαλιά του. πατέρας έγινε μεγάλος πια, η κόρη του θα μπορούσε να ήταν κι εγγονή του. η κόρη του και φίλη μου μου έλεγε ότι ο πατέρας της μιλούσε κάθε τόσο με τα πουλιά στην αυλή του στη Μάνη. διάλογο ολόκληρο έστηνε τα απογεύματα!

η αυλή του παππού Γιωργάκη, μια αυλή αδιόρατων θαυμάτων, απέριττη σαν τον ίδιο και τον τόπο. ένας πέτρινος φράκτης, λίγες ελιές, λίγα πέτρινα σκαλιά, δύο μικροσκοπικές γούρες, το δέντρο των πουλιών έξω από την πόρτα και μια λεμονιά πιο πέρα.

η Μάνη, η πιο αγαπημένη διαφυγή μου. για εκεί τραβάω όταν έχω τις μαύρες ή τις κόκκινές μου ( πολύ χειρότερες και από τις μαύρες...). στον Πύργο περνώ σαν κλέφτης πια. τρία τα σημεία διάρρηξης της μνήμης: το ξωκκλήσι στου Γλέζου, το μνήμα της θείας Πότας και, κυρίως, η αυλή του παππού Γιωργάκη.

κάθομαι κάτω από το δέντρο και περιμένω τα πουλιά. προσπαθώ να αφουγκραστώ τον πιο ανεπαίσθητο τριγμό γύρω μου σαν ίχνος αλλοτινής παρουσίας. κι έπειτα στέκομαι και ξεδιψώ τη μνήμη μου σε τούτη τη γουρίτσα. λιγάκι βρόχινο νερό με μια πέτρα μέσα... μια φωλιά νερού, μια πέτρα αθανασίας!

ο παππούς Γιωργάκης είναι εδώ. άνθρωπος δυνατός κι απέριττος, άνθρωπος από πέτρα. μια πέτρα στο βάθος του νερού όμοια σε βάθος πηγαδιού. όχι στο πηγάδι της δικής του καταφυγής (και της δικής μου διαφυγής) αλλά στο πηγάδι της ίδιας της ζωής του. γιατί, πηγάδι είναι κι η ζωή για όσους διασώζουν τα νερά τους, για όσους δεν στεγνώσανε...

είμαι σίγουρος ότι αργά το απόγευμα τα πουλιά, εδώ έρχονται και ξεδιψάνε. και τότε, η πέτρα αρχίζει και τους μιλά. φωνή της πέτρας...